Dołącz do Letniej Szkoły Prawa Humanitarnego i Praw Człowieka 2025 na Uniwersytecie Pavla Jozefa Šafárika w Koszycach, by wziąć udział w programie edukacyjnym poświęconym aktualnym zagadnieniom prawa konfliktów zbrojnych, międzynarodowego prawa humanitarnego, prawa człowieka oraz prawa uchodźczego. Letnia Szkoła stanowi wyjątkową okazję do wzmocnienia promocji prawa humanitarnego, Konwencji Genewskich, ogólnych zasad prawa wojennego, jak również ochrony praw człowieka ludności dotkniętej konfliktami.
Letnia Szkoła Prawa Humanitarnego i Praw Człowieka umożliwia uczestnikom pogłębienie wiedzy i zrozumienie sposobów reagowania na część z tych wyzwań, przed którymi stoi współczesne międzynarodowe prawo praw człowieka.
Więcej informacji tutaj: https://www.upjs.sk/pravnicka-fakulta/actuality/summer-school-of-international-humanitarian-law-and-international-human-rights-law/
Współczesne międzynarodowe prawo humanitarne oraz regulacje z zakresu międzynarodowego prawa praw człowieka (w tym prawo uchodźcze i azylowe) napotykają na szereg wyzwań, które ograniczają zakres ich stosowania oraz skuteczność ich egzekwowania.
W przypadku międzynarodowego prawa humanitarnego głównym problemem jest rosnące zastosowanie siły zbrojnej, nierzadko połączone z poważnymi i systematycznymi naruszeniami norm humanitarnych, zwłaszcza wobec ludności cywilnej oraz jeńców wojennych. Doświadczenia z sytuacji pokonfliktowych potwierdzają, że to właśnie te grupy ofiar wojny często stają się celami przemocy wojennej, nierzadko ze skutkiem śmiertelnym. Sytuację dodatkowo pogarsza użycie nowoczesnych systemów broni o ogromnym potencjale destrukcyjnym, stosowanych nie tylko wobec sił zbrojnych, ale również wobec ludności cywilnej, w tym w kontekście tzw. „wojny elektronicznej”. W tym sensie można mówić o ogólnej dehumanizacji konfliktów zbrojnych, w których ofiary coraz częściej poddawane są cierpieniu o charakterze bezrozróżnieniowym i nieproporcjonalnym. Tego rodzaju tendencje podważają praktyczną skuteczność stosowania międzynarodowego prawa humanitarnego, w szczególności w kontekście narastającego użycia siły śmiercionośnej wobec osób chronionych w ramach konfliktów zbrojnych.
Konflikty zbrojne generują również fale uchodźców, osób ubiegających się o azyl oraz przesiedleńców, którzy zmuszeni są uciekać z krajów pochodzenia z powodu niestabilnych i niebezpiecznych warunków. Coraz częściej do tej grupy zalicza się także migrantów ekonomicznych, a ostatnio również osoby przemieszczające się z przyczyn środowiskowych, uciekające w poszukiwaniu lepszych warunków życia lub w odpowiedzi na zagrożenia wynikające ze zmian klimatycznych i degradacji środowiska. Rosnące fale takich osób stanowią wyzwanie dla prawa uchodźczego i azylowego, które nie zostało – i nadal nie jest – odpowiednio przygotowane do reagowania na masowy charakter takich migracji ani do rozstrzygania indywidualnych statusów prawnych w rozsądnym czasie i w sposób adekwatny. Ponieważ Europa jest celem docelowym dla wielu z tych osób, ich przybycie rozpatrywane jest w świetle prawa Unii Europejskiej oraz szeregu środków praktycznych, mających przede wszystkim na celu ograniczenie napływu migrantów do UE. Najnowsze zmiany wskazują na dążenie UE do zaostrzenia, przyspieszenia i usprawnienia procedur migracyjnych, a także zwiększenia skuteczności i szybkości mechanizmów powrotu osób, które nie spełniają wymaganych kryteriów prawnych, do krajów pochodzenia. Ponieważ jedynie ograniczona liczba państw członkowskich UE ponosi ciężar presji migracyjnej, kwestia sprawiedliwszego podziału migrantów między inne państwa członkowskie – lub nawet państwa trzecie – pozostaje nierozwiązana.
Letnia Szkoła Prawa Humanitarnego i Praw Człowieka stanowi platformę do oceny wkładu międzynarodowego prawa humanitarnego i praw człowieka w kontekście współczesnych wyzwań globalnych oraz do identyfikacji kluczowych zagadnień wymagających dalszego rozwoju.
Międzynarodowe prawo praw człowieka mierzy się również z szeregiem własnych, specyficznych wyzwań, wśród których wymienić można: brak realizacji międzynarodowych standardów praw człowieka spowodowany niedostatkiem woli politycznej państw; ignorancję lub błędną interpretację norm międzynarodowego prawa praw człowieka w krajowych porządkach prawnych; niewystarczające mechanizmy egzekwowania obowiązujących standardów na poziomie uniwersalnym; potrzebę poprawy regulacji międzynarodowoprawnej w zakresie ochrony praw ekonomicznych, socjalnych i kulturalnych, a także praw środowiskowych – zarówno na poziomie uniwersalnym, jak i regionalnym; konieczność uregulowania wpływu sztucznej inteligencji na stosowanie praw człowieka; oraz potrzebę skuteczniejszego przeciwdziałania naruszeniom praw człowieka popełnianym przez podmioty niepaństwowe, takie jak korporacje transnarodowe, grupy terrorystyczne czy prywatne firmy wojskowe.
23 maja 2025
