W dniu 11 października 2013 r. na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie odbyło się Amerykańsko ? polskie Kolokwium Cywilistyczne pt. ?How to deal with American law ? Polish access to American law?. Celem spotkania, zorganizowanego pod patronatem Rektora UKSW przez Katedrę Prawa Cywilnego i Prawa Prywatnego Międzynarodowego oraz Koło Naukowe Prawa Prywatnego, była prezentacja stanu wiedzy oraz wymiana doświadczeń na temat funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości i aktualnych rozwiązań prawnych, zarówno z zakresu prawa materialnego jak i procesowego, wpływających na rozstrzyganie spraw rodzinnych i spadkowych przez sądy amerykańskie i polskie.
W kolokwium wzięli udział sędziowie i współpracownicy Circuit Court of Cook County (st. Illinois, USA), pracownicy naukowi Katedry Prawa Cywilnego i Prawa Prywatnego Międzynarodowego, Katedry Prawa Rodzinnego i Prawa Nieletnich oraz Katedry Postępowania Cywilnego UKSW w Warszawie, studenci oraz przedstawiciele środowisk prawniczych, zainteresowani problematyką cywilnoprawną w stosunkach amerykańsko – polskich. Uczestników kolokwium powitali: Prorektor ds. studenckich i kształcenia ks. Prof. UKSW dr hab. Maciej Bała, Prodziekan Wydziału Prawa i Administracji UKSW ks. Prof. UKSW dr hab. Krzysztof Warchałowski oraz Kierownik Katedry Prawa Cywilnego i Prawa Prywatnego Międzynarodowego Pani Prof. dr hab. Jadwiga Pazdan, będąca inicjatorem projektu.
W ramach I. sesji, poświęconej organizacji systemu sądownictwa w USA, Timothy C. Evans ? Prezes Sądu Circuit Court of Cook County omówił strukturę organizacyjną Sądu Powiatowego Cook, natomiast Sędzia Sądu Apelacyjnego Stanu Illinois ? Aurelia Pucinski wygłosiła referat na temat funkcji sądów apelacyjnych w USA. Przedmiot sesji II. Kolokwium stanowiły sprawy rodzinne i spadkowe w sądach polskich. W jej ramach referaty wygłosili pracownicy naukowi UKSW.
Dr Jolanta Waszczuk ? Napiórkowska poświęciła swe wystąpienie nowym instytucjom w polskim prawie spadkowym, omawiając niedawną zmianę regulacji porządku dziedziczenia ustawowego, instytucję zapisu windykacyjnego, poświadczenie dziedziczenia. Zasygnalizowała także kształt projektowanych zmian odnoszących się do przyjęcia spadku. Problematyki międzynarodowego prawa spadkowego z uwzględnieniem specyfiki relacji polsko ? amerykańskich ? dotyczyło natomiast wystąpienie
Pani Prof. dr hab. Jadwigi Pazdan. Prelegentka zasygnalizowała przykłady możliwych kolizji w sprawach spadkowych między ustawodawstwem polskim a prawem obowiązującym na terenie Stanów Zjednoczonych. Wskazała na sposoby ich rozwiązywania przez polskie sądy.
Wystąpienie dr Jana Słyka poświęcone było teoretycznym oraz praktycznym aspektom wprowadzonej stosunkowo niedawno do naszego systemu prawnego a wzorowanej na modelu amerykańskim instytucji porozumień wychowawczych. W oparciu o wyniki analizy akt postępowań w sprawach rozwodowych Autor przeprowadził krytyczną ocenę funkcjonowania nowych rozwiązań, przedstawiając propozycję nowych regulacji, służących ich usprawnieniu.
Dr Łukasz Żarnowiec, w swym referacie skupił się na niedawnych zmianach w sposobie poszukiwania prawa właściwego dla stosunków osobistych i majątkowych między małżonkami, będących następstwem wejścia w życie ustawy z 4 lutego 2011 r. ? Prawo prywatne międzynarodowe.
Wystąpienie dr Marcina Białeckiego poświęcone zostało natomiast znaczeniu oraz zastosowaniu mediacji w sprawach rodzinnych.
W ścisłym związku z problematyką poruszaną w tej części Kolokwium pozostawała tematyka sesji III. W jej ramach omówione zostały praktyczne problemy amerykańskiego sądownictwa ze szczególnym uwzględnieniem spraw rodzinnych.
Mark J. Lopez, sędzia Circuit Court of Cook County, podzielił się z uczestnikami doświadczeniami Sądu Cook w rozpatrywaniu spraw rodzinnych z elementem polskim.
Z kolei L. Steve Rakowski, adwokat i ekspert w sprawach rodzinnych przedstawił praktyczne aspekty mediacji w rozwiązywaniu spraw rodzinnych przed sądami amerykańskimi.
Wystąpienie asystenta sędziego Circuit Court of Cook County, Williama E. Gomolinski, poświęcone było natomiast specyfice rozstrzygania spraw deliktowych.
Podsumowaniem konferencji stała się dyskusja prelegentów z udziałem publiczności.
Wystąpienia uczestników Kolokwium ukazały podobieństwo problemów, ale i głębokie różnice w sposobie orzekania w sprawach rodzinnych i spadkowych między sądami polskimi i amerykańskimi. Jak się wydaje, wynikają one nie tyle z innej organizacji wymiaru sprawiedliwości czy dzielących oba porządki prawne różnic, ile z odmiennego podejścia do istoty ludzkich spraw oraz ich rozwiązywania. Należy oczekiwać, że refleksje te staną się przyczynkiem do wspólnej publikacji uczestników Kolokwium a także punktem wyjścia do dalszej wymiany doświadczeń.
15 grudnia 2022
