Monografia jest pierwszą w Polsce próbą przybliżenia instytucji transferu niewykorzystanego potencjału zabudowy. Jej początek datuje się na 1916 r. kiedy to w Nowym Jorku przyjęto pierwszą rezolucje urbanistyczną miasta kompleksowo regulującą kwestie związane z zabudową nieruchomości. Dziś instytucja ta jest skutecznie wykorzystywana w wielu amerykańskich jurysdykcjach nie tylko jako narzędzie służące realizacji ambitnych przedsięwzięć budowlanych, ale też i wykorzystywane w celu ochrony terenów rolniczych i cennych przyrodniczo. Przybliżenie tej tematyki polskiemu czytelnikowi jest o tyle zasadne, że od dłuższego czasu trwa w Polsce dyskusja na temat tzw. prawa własności warstwowej, które to pomysły zawarte są w rozwiązaniach amerykańskich.
Celem opracowania jest omówienie podejścia Amerykanów do kwestii własności nieruchomości oraz podstawowych zasad dotyczących stanowienia prawa przez stanowe i lokalne organy władzy, które ingeruje w wykonywanie prawa własności nieruchomości. W opracowaniu omówiono kwestie wywłaszczenia na cele publiczne w USA oraz zasady, na jakich wypłacane jest przez władze odszkodowanie. Mając to na uwadze, opracowanie jest cennym źródłem wiedzy w krajowych debatach podejmujących tematykę własności nieruchomości, zakresu ingerencji władz państwowych w wykonywanie prawa własności, wywłaszczenia oraz podstawowych zasad związanych z rekompensatą z tego tytułu.
Celem opracowania jest też wykazanie, że administracyjne nakazy bądź zakazy nie muszą być jedyną ścieżką w osiąganiu określonych celów urbanistycznych czy też zamierzeń związanych z szeroko rozumianą ochroną środowiska naturalnego. Omawiana w książce instytucja jest (z nielicznymi wyjątkami) narzędziem rynkowym, gdzie określone decyzje, w tym także te dotyczące ceny, podejmuje właściciel nieruchomości gruntowej, z której transferowany ma być niewykorzystany potencjał zabudowy. Organy władzy natomiast mają częściowy wpływ na to, na rzecz kogo właściciel przeniesie własność tego potencjału.
12 lipca 2023
